Hiệu ứng kiến lười

 

Quan sát hoạt động của đàn kiến, các nhà khoa học của ĐH Hokkaido (Nhật Bản) thấy có những con rất lười, nhưng trong khó khăn, chúng là kẻ tìm ra lối thoát cho cả đàn.

Trong thời kỳ bình thường, những con kiến lười này gần như không làm gì, chủ yếu đứng quan sát đồng loại. Các nhà sinh vật học gọi số này là "kiến lười biếng" và đánh dấu chúng.

Điều thú vị là khi nhóm nghiên cứu cắt đứt nguồn thức ăn, những con kiến bình thường rất siêng năng, lập tức trở nên hỗn loạn, trong khi "kiến lười biếng" bình tĩnh dẫn cả đàn đi tới nơi có nguồn thức ăn mới.

Hóa ra "kiến lười biếng" không phải là lười mà chúng dành phần lớn thời gian cho việc quan sát. Đây là cơ sở cho sự ra đời của "Hiệu ứng kiến lười biếng" nổi tiếng.

Trong cuốn sách "Tốc độ của tư duy" của Bill Gates và Collins Hemingway, xuất bản năm 1999 kể một câu chuyện.

Ở thị trấn nhỏ tại Canada, có một thanh niên cực kì thích viết lách. Ngày ngày anh đều sáng tác, nhưng tiểu thuyết anh viết chẳng ai quan tâm. Người này đi hỏi thầy giáo để tìm nguyên nhân.

Thầy giáo hỏi anh lần lượt các câu sáng, trưa, chiều, tối làm gì. Chàng thanh niên trả lời, mỗi ngày ngoại trừ lúc ăn và ngủ, còn lại anh đều viết. "Vậy khi nào thì con suy nghĩ?", thầy giáo hỏi. Người thầy nói tiếp: "Sự chăm chỉ của con chẳng qua chỉ là bận rộn không ngừng trong khoảng thời gian dài, nó chẳng có gì là khó làm cả. Điều khó chính là suy nghĩ, không có suy nghĩ thì tiểu thuyết của con sẽ không có linh hồn, không có suy nghĩ thì sự cần cù của con chẳng có ý nghĩa gì cả".

Một bài báo có tiêu đề "Sự bối rối trong thế hệ chúng ta" từng gây xôn xao dư luận Trung Quốc, có đoạn viết: "Hầu hết mọi người đều có vẻ siêng năng, nhưng nhiều trong số đó là lười biếng trong suy nghĩ. Việc thức đêm đọc sách, mỗi ngày chỉ ngủ vài tiếng, chẳng có thời gian nghỉ ngơi... chẳng có gì đáng khoe bởi việc này ai cũng có thể nỗ lực hơn bạn gấp trăm lần".

Một người lười suy nghĩ thường sẽ khiến mọi việc rơi vào sự tầm thường. Nếu loại bỏ được sự siêng năng chất lượng thấp và hình thành thói quen suy nghĩ là bước đầu tiên thay đổi cuộc sống của chính bạn.

Sendhi Muainathan, giáo sư người Mỹ về Khoa học hành vi và tính toán tại Trường Kinh doanh Booth thuộc Đại học Chicago từng nói: "Với bất kì một tổ chức nào, giữ lại một khoảng thời gian nghỉ ngơi là điều rất quan trọng, nó không phải là sự lãng phí tài nguyên mà là đang khiến hệ thống có năng suất cao hơn. Với cá nhân cũng như vậy, chúng ta cần phải cho bản thân thời gian nghỉ ngơi, dùng thời gian đó để suy nghĩ, nạp lại năng lượng, nâng cao bản thân."

Nhà văn Lý Thượng Long của Trung Quốc trong một bài phát biểu về định hướng cho người trẻ tại một diễn đàn ở Bắc Kinh năm 2020. Ảnh: 163.com

Một trong những nhà văn trẻ có sức ảnh hưởng lớn nhất Trung Quốc Lý Thượng Long, từng là giáo viên. Năm cuối cùng làm việc tại trường, anh đề đạt nguyện vọng không làm việc vào cuối tuần với hiệu trưởng. Một đồng nghiệp khuyên anh suy nghĩ lại, bởi như thế sẽ mất một khoản thù lao đứng lớp kha khá, nhưng Lý vẫn cương quyết.

Cuối tuần, khi các đồng nghiệp khác bận rộn dạy thêm, Lý ở nhà đọc sách, xem phim, viết những gì mình thích vào một quyển sổ nhỏ. Sau đó không lâu, nhà trường giảm biên chế, nhiều đồng nghiệp thất nghiệp, không xoay chuyển được tình thế. Còn Lý khi đó đã trở thành một tác giả nổi tiếng, thu nhập vài triệu tệ mỗi năm.

Khi nhắc lại việc này trong bài báo "Bận nhưng đừng bận", nhà văn này nói: "Dù bận đến đâu, bạn cũng phải dành cho mình khoảng thời gian rảnh rỗi. Những lúc này, bạn có thể suy nghĩ xem có hướng đi nào tốt hơn không và có cách nào tốt hơn không".

"Cũng giống như trong một đội, luôn có một hoặc hai người lãnh đạo đang rảnh rỗi, bởi vì họ có trách nhiệm suy nghĩ và đưa ra định hướng tốt hơn cho mọi người", nhà văn khẳng định.

Chiều sâu trong suy nghĩ của một người quyết định tầm cao của cuộc đời người đó. Nhà toán học, vật lý và tư tưởng người Pháp Blaise Pascal đã viết trong tác phẩm The Caprice: "Con người chỉ là một cây sậy, một thứ mỏng manh nhất trong tự nhiên, nhưng anh ta là một cây sậy có thể suy nghĩ. Mức độ suy nghĩ, tư duy quyết định chỗ đứng của một người trong xã hội".

Con người ta, chỉ khi dành chỗ cho suy nghĩ trong cuộc sống bận rộn, họ mới có thể lắng nghe tiếng nói từ tâm hồn và tìm ra con đường giá trị nhất của cuộc đời.

Vy Trang (Theo aboluowang

5 hiệu ứng tâm lý giúp thay đổi cuộc đời

 

Các nhà khoa học chỉ ra, tác động tâm lý đóng vai trò quan trọng trong các quyết định của bạn. 6 hiệu ứng tâm lý sau đây có thể giúp bạn thay đổi cuộc sống.

"Hiệu ứng đá con mèo" và cách quản lý cảm xúc

Một người cha buồn bã vì công việc không suôn sẻ. Khi về nhà, anh thấy con nhảy nhót trên ghế sofa nên quát mắng. Bực mình, đứa trẻ quay lại và đá con mèo nằm gần đó. Con mèo sợ hãi chạy ra đường. Một tài xế lái xe tránh con mèo không kịp đã đâm vào một người đứng gần đó.

"Hiệu ứng đá con mèo" chỉ ra, sự lây lan của tâm trạng tồi tệ giống như việc lật đổ dãy quân cờ domino. Tự do trút giận có thể dẫn đến một vòng luẩn quẩn làm hại tâm trạng của bản thân và ảnh hưởng tới người khác. Do đó, cách tốt nhất để ngăn chặn "hiệu ứng đá con mèo" không phải là kìm nén cảm xúc mà là quản lý chúng.

"Hiệu ứng gợi ý" xây dựng động lực tích cực

Người Trung Quốc thường kể nhau nghe giai thoại về nhà văn Diệp Thánh Đào. Ông bị mất ngủ kinh niên và luôn khó chịu mỗi khi nhìn thấy các quảng cáo cải thiện giấc ngủ vì chúng nhấn mạnh những nguy hại khác nhau của chứng bệnh này. Sự lo lắng khiến các bệnh mất ngủ của ông ngày càng nghiêm trọng hơn.

Vợ ông nghĩ ra một mẹo. Bà nói mua được loại thuốc rất tốt, ai uống vào cũng chữa được triệt để chứng mất ngủ. Ông Diệp yên tâm uống ba viên mỗi ngày trước khi đi ngủ và thấy rất hiệu nghiệm. Thực ra, những viên thuốc đó chỉ là vitamin thông thường.

Các nhà tâm lý học giải thích, phương pháp của vợ ông Diệp chính là "hiệu ứng gợi ý". Đối mặt với những khó khăn không thể vượt qua, một thái độ lạc quan là liều thuốc tốt. Định luật Murphy: "Không có hoàn cảnh vô vọng, chỉ có trạng thái tâm trí vô vọng". Cần cho bản thân cơ hội đón nhận những gợi ý tích cực, giúp khơi dậy tiềm năng to lớn và thúc đẩy bản thân ngày càng trở nên tốt hơn.

Hiệu ứng "Điểm tới hạn" - Luôn đi đến cùng

Nước đến dưới 0 độ sẽ chuyển thành băng và nước trên 100 độ sẽ chuyển thành hơi. Đạt đến một giới hạn nhất định, bạn có thể nhận được kết quả hoàn toàn khác, đây gọi là hiệu ứng điểm tới hạn. Thông thường, thách thức càng lớn, cơ hội càng lớn. Bước qua các giới hạn, đạt được tới hạn, bạn có thể đạt được những thành tựu cao hơn trạng thái trước đó.

Có một câu nói: Chỉ cần bạn không từ bỏ hy vọng, hy vọng sẽ không từ bỏ bạn. Chỉ cần bạn kiên trì với con đường mình đi, một ngày, lên đến đỉnh núi, bạn sẽ có thể phóng tầm mắt xuống phía dưới và nhìn thấy những điều tốt đẹp.

Hiệu ứng lồng chim cho rằng áp lực từ những người xung quanh có thể thúc đẩy chúng ta thu nhận nhiều thứ cần thiết thực sự trong cuộc sống. Ảnh minh họa: Explaination

"Hiệu ứng lồng chim" - Đơn giản hóa

Nhà tâm lý học người Mỹ William James cá cược với người bạn Carlson rằng sẽ khiến ông phải nuôi một con chim. Carlson không tin, lý do bởi ông chưa bao giờ thích nuôi chim.

Ngày sinh nhật sinh nhật Carlson, James tặng ông một chiếc lồng chim trống không. Những ngày sau đó, vị khách nào đến chơi cũng hỏi: "Con chim của ngài đâu? Nó chết rồi à?". Nghe hỏi mãi, giải thích không xuể, cuối cùng, Carlson đành mua một con chim bỏ vào lồng.

Hiệu ứng này chỉ ra một điều, áp lực theo đuổi sự hoàn hảo cũng như áp lực từ những người xung quanh có thể thúc đẩy chúng ta thu nhận nhiều thứ hơn chúng ta cần trong cuộc sống. Càng đeo đuổi và đáp ứng những kỳ vọng của người khác, bạn càng xa rời hạnh phúc. Do đó, đơn giản hóa cuộc sống, tránh bận tâm quá nhiều đến việc người khác đánh giá giúp bạn hạnh phúc hơn.

"Hiệu ứng Buridan" - Chủ động trong cuộc sống

Hiệu ứng này chỉ hiện tượng một người do dự và khó ra quyết định. Hiệu ứng bắt nguồn từ câu chuyện về những con lừa của nhà triết học người Pháp Buridan: Một con lừa đứng ở giữa hai đống cỏ khô có chất lượng ngang nhau và chết đói vì không thể đưa ra quyết định nên ăn đống cỏ khô nào. Thành ngữ "Con lừa Bulidan" được hình thành từ câu chuyện này được dùng để chỉ những người thiếu quyết đoán.

Hiệu ứng này chỉ ra, không có sự lựa chọn đúng đắn duy nhất, cố gắng là động lực lớn nhất để tiến bộ. Trong cuộc sống, bạn phải tin rằng bất kể bạn chọn điều gì, miễn là bạn kiên trì thực hiện nó, bạn sẽ đạt được kết quả nhất định. Nếu bạn do dự, bạn có thể mất đi cơ hội của chính mình. So với việc làm điều đúng đắn, dũng khí và khả năng làm tốt mọi việc có giá trị hơn.

Thùy Linh (Theo Aboluowang)

chuyện cái giếng

 

Ở làng nọ có một người đàn ông thông minh sở hữu một cái giếng nhưng anh ta không dùng gì đến nó nên quyết định bán cho bác nông dân gần nhà. Một hôm, khi đi ngang qua thấy bác nông dân đang múc nước từ giếng lên để nấu ăn, tưới hoa màu, nuôi gia súc..., gã thông minh lập tức ngăn lại và không cho phép bác nông dân múc nước từ giếng lên.

Gã thông minh lên tiếng:

- Tôi chỉ bán cho ông cái giếng, tôi không bán nước cho ông. Vì thế, ông không thể lấy nước từ cái giếng này được.

Bác nông dân rất buồn mà không biết phải làm sao. Giếng thì mình đã mua rồi, nhưng đúng là mình không trả tiền mua nước từ cái giếng. Giờ giếng có đầy nước mà không được dùng, trong khi cả gia đình mình, hoa màu và gia súc đều cần đến nguồn nước sạch từ cái giếng này.

Nghĩ mãi không biết làm thế nào để giải quyết với người đàn ông kia, bác nông dân quyết định mang lên trình quan huyện xét xử, mong lấy lại công bằng. Lên cửa quan, bác nông dân tường thuật lại đầu đuôi câu chuyện, không giấu giếm bất cứ điều gì, hòng mong lấy lại được công bằng cho gia đình mình.

Quan huyện gọi người đàn ông thông minh kia lên và hỏi:

- Tại sao ngươi không cho ông ta dùng nước trong giếng? Chẳng phải ngươi đã bán cái giếng đó rồi sao?

- "Dạ, bẩm quan. Con chỉ bán cái giếng cho ông này, chứ con không bán nước trong giếng. Do đó, ông ta không có quyền lấy nước của nhà con. Giờ nếu muốn lấy nước, ông ta phải trả thêm tiền mua nước chứ"

- Người đàn ông đáp, chắc bẩm lý lẽ đã thuộc về tay mình.

Quan huyện nhìn người đàn ông, khẽ mỉm cười và trả lời:

- Ồ, ngươi nói rất có lý. Thế nhưng, khi ngươi đã bán cái giếng cho người nông dân này, cái giếng đã thuộc quyền sở hữu của anh ta; còn nước trong giếng vẫn thuộc sở hữu của ngươi. Vậy thì ngươi không có quyền được để nước dự trữ trong giếng của người nông dân nữa.

Quan tòa ngẩng lên nhìn gã thông minh và khẳng định đanh thép:

- Bây giờ chỉ có 2 lựa chọn:

Một là ngươi phải trả tiền cho bác nông dân để thuê cái giếng dự trữ nước.

Hai là ngươi phải mang toàn bộ nước ra khỏi cái giếng ngay lập tức.

Gã thông minh cúi đầu buồn bã, không biết làm gì để biện minh cho hành động của mình nữa. Anh ta đã bị chính trí thông minh của mình hại rồi.

P/S: “Cao nhân tắc hữu cao nhân trị” đó là lý do con người sinh ra luôn phải học hỏi không ngừng, dù là lúc ở tuổi thanh niên hay khi đã về già. Vậy nên đừng để trí thông minh sẽ phản tác dụng và khiến "tự mình hại mình" nếu không biết sử dụng đúng đắn.

St

Fb Nguyen Truong Duy

hiệu ứng FOMO

 

BÀI 17: FOMO

Khi dấn thân vào lĩnh vực tài chính, bài học nhiều nhất, rút mãi không hết của mình gói gọn trong 1 từ FOMO

FOMO là viết tắt của chữ Fear Of Missing Out, hiểu nôm na là sợ bị bỏ lỡ, mất cơ hội. Những người mắc phải hội chứng FOMO này thường có cảm giác sợ hãi về việc bản thân sẽ bỏ lỡ một điều gì đó.

Ví dụ cho việc này thì vô cùng nhiều. Bài viết này xin đề cập 1 khía cạnh nhỏ : 𝐅𝐨𝐦𝐨 𝐭𝐫𝐨𝐧𝐠 𝐁𝐇𝐍𝐓

Chuyện là gần đây Dung có tư vấn giúp 1 vài hợp đồng BHNT. Các bạn đều rất cẩn thận : Mua BH sớm (Một tư duy rất đúng vì BHNT là lớp tài sản bảo vệ rất quan trọng)

Tuy nhiên có 1 sự thật đáng buồn là các điều khoản trong gói BHNT của các bạn lại khá bất lợi, 𝒌𝒉𝒐̂𝒏𝒈 𝒑𝒉𝒖̀ 𝒉𝒐̛̣𝒑 với nhu cầu sử dụng. Vì:

- Mua nhanh kẻo mai hãng ngưng bán gói đó

- Mua gấp vì bạn bè vừa đi viện, sợ rủi ro như thế cũng ập đến mình

- Mua vì có khuyến mại tốt

- Xung quanh bạn bè có hết, nên mình cũng cần 1 gói BHNT

- Bạn bảo tốt nên mua

- Mua sớm để hưởng phí rẻ